Komiks w PRL'u - magisterka

[tranway]

Witam Wszystkich

Siódmy semestr studiów już prawie na ukończeniu (niestety), czas więc powoli zabrać się za szukanie materiałów do pracy magisterskiej. Temat jaki sobie wybrałem to "Komiks w PRL'u" - oczywiście to tylko robocza nazwa i ogólny zarys problemu.

Nie dziwi Was chyba, że właśnie tutaj "uderzam" o pomoc w skompletowaniu bibliografii i ogólne wskazówki/porady co do komiksu. Postaram się przedstawić swoją prośbę jak najklarowniej by nie było żadnych nieporozumień:

1) Bibliografia książek/artykułów dotyczących komiksu polskiego do '89 roku. Mam już pewne adresy bibliograficzne, gdyż przeglądając forum natknąłem się na post dotyczący pracy maturalnej o komiksie, ale jednak praca magisterska to "trochę" bardziej wnikliwa analiza tematu;) ,więc będę wdzięczny za każdą pomoc....

2) Ewentualne propozycję z "jakiej strony ugryźć" temat - czyli teza główna pracy magisterskiej. Osobiście nie wymyśliłem nic oryginalnego;) "Sposób krzewienia propagandy prl'u za pomocą komiksu", albo odwrotnie - "Sposób omijania ograniczeń cenzury w komiksie czasów prl'u". Myślałem również o pracy monograficznej komiksu prl'owskiego, ale mój seminarzysta postawił warunek, że praca musi być problemowa, więc ten pomysł odpada.

3) Tytuły serii lub pojedyńczych albumów komiksów z prl'u. Osobiście znam serie "Kapitana Klossa", "Kapitana Żbika", "Tytusa...", "Pilota śmigłowca", a z gazetowego komiksu "Profesora Filutka" (z tygodnika "Przekrój").

Tak więc w tym momencie wygląda moja prośba o pomoc. Mam nadzieję, że temat się rozwinie i stworzy się tutaj mała "burza mózgów"... ale nie ma co ubiegać faktów. Tymczasem dziękuję z góry za wszelką pomoc...

PEACE

[Sensei]

własnie dzisiaj skrócili o tydzien rok szkolny
moze studia tez skroca do trzech semestrow
a za magistra sie bedzie placic pare zeta i juz

[Charlie_Cherry]

Hi.

Też teraz piszę o komiksie, więc podzielę się kilkoma pozycjami:

"Krótka historia komiksu w Polsce (1945-2003)" - Wojciech Obremski.
Ogólne ujęcie tematu - ale jest obszerny rozdział o Jerzym Wróblewskim, czołowym twórcy komiksu PRL - również propagandowego.

"Trzask Prask" - Bartosz Kurc
23 wywiady z twórcami polskich komiksów, sporo o realiach tworzenia
komiksu w PRL.

"Tarzan, Matołek i inni: (...)" - Adam Rusek
Pozycja głównie o komiksie przedwojennym, ale o początkach PRL też troszeczkę jest.

No i jeszcze dochodzą książki Szyłaka - jest ich trochę oraz "Sztuka Komiksu" Krzysztofa Toeplitza z roku 1985, ale tam o komiksie PRL'owskim raczej się nie wspomina..

Skorzystaj też z pism Aqq - sporo artykułów, Zeszyty Komiksowe (http://www.lagafium.and.pl/), Czas Komiksu itp.

Podejście do tematu... Jeśli chodzi o cenzurę to wg. mojej wiedzy, owszem
było coś takiego, ale nie było to zjawisko jednakowe. Np. Szarota Pawel ("Kleks") wspomina, że tylko raz jej zasugerowano, iż jest pewnien "politycznie niepoprawny" zgrzyt, ale ona to wyśmiała. Inni rysownicy wspominają, że nie było tak różowo..

Poszukaj w necie i w pismach o "Relaxie" (pismo z lat 70), "Przygodzie" (zdaje się, że z lat 50) - w jakich okolicznościach powstały i jakie
były powody zaprzestania ich druku. Ciekawe rzeczy... No i jeszcze była "Alfa" (chyba 7 numerów wydawano przez kilka lat), "Komiks-Fantastyka" oraz "Świat Młodych" - bardzo ważna pozycja.

Spróbuj skontaktować się z Błażejem z "Zeszytów Komiksowych", on trzyma rękę na pulsie, jeśli chodzi o komiksową publicystykę.

Jeśli chodzi o tytuły serii - wbrew pozorom było ich naprawdę sporo, szczególnie w schyłkowym okresie PRL. Zainteresuj się poważnie twórczością Jerzego Wróblewskiego - facet był tytanem pracy, narysował naprawdę sporo rzeczy, zresztą część już znasz. Ani rusz bez Janusza Christy, czyli twórcy Kajka i Koka (kilkanaście lat ukazywania się pasków w "Gazecie Pomorskiej" - wybacz jeśli mylę tytuł) oraz Kajka i Kokosza.
Grzegorz Rosiński - "Thorgal", emigracja i kariera na zachodzie. Tadeusz
Baranowski - genialne komiksy (np. "Orient Men"), plus wyjazd za granicę.
Bogusław Polch - seria z Ais, "Funky Koval", niesamowita precyzja rysunku...  Jerzy Skarżyński i "Janosik". No i jeszcze Papcio Chmiel, Zbigniew Kasprzak, Marek Szyszko, można by tak wymieniać i wymieniać..

Z innych pomysłów - wspomnij o tym gdzie się ukazywały polskie komiksy za granicą, jak to u nas masowo ukazywały się komiksy z Węgier (jednego rysownika - niestety nie pamiętam nazwiska), jakie były nakłady, jak wielki był popyt na komiks, o rozpoznawalności postaci po latach (podobno w przypadku Klossa i Żbika jest dość wysoka). Warto też napisać o wznowieniach komiksu z PRL, jakie ukazały się już w III RP. Z pamięci to będzie chyba Janosik, Kloss, seria o Ais (w dwóch dużych albumach jako "Ekspedycja"), dużo Tytusów, "Kleksy", "Kajko i Kokosze", albumy Baranowskiego.. No i zawsze zostają nawiązania do PRL w dzisiejszych komiksach - sporo tego jest, choć zwykle to parodie, nostalgiczne wspominki. Np. niektóre odcinki "Osiedla Swobody", spotkanie "Likwidatora" ze Żbikiem, album w hołdzie dla kapitana Żbika, pariodie Adlera i Piątkowskiego np. "Funky Krova".

Uff. To tyle. Mam nadzieję, że pomogłem.

Charlie

[Łamignat]

Witam!!!
Jeśli jesteś z Warszawy, jestem skłonny pomóc Ci wzapoznaniu się z niektórymi komiksami. Ciężko pisać na jakiś temat jak nie znasz treści
pozdrawiam

[Sensei]

Ciężko pisać na jakiś temat jak nie znasz treści

oj ciezko, cięzko
zwłaszcza magisterke

[tranway]

Hey    

Wielkie dzięki Charlie_Cherry - bardzo pomogły (a raczej pomogą) mi Twoje słowa. A Ty na jaki temat piszesz o komiksach? W czwartek będę rozmawiał ze swoim seminarzystą i jeśli się zgodzi, to z chęcią bym pisał o wpływie władz na proces twórczy artystów komiksowych (oooo!!! nawet nieżle to brzmi.... hehe).

Co do propozycji Łamignata to dzięki za szczere chęci, ale jestem z Bydgoszczy (nazwa Bromberg udzieliła mi się po przeczytaniu kryminałów M. Krajewskiego o Breslau - polecam btw.). Na szczęście już kombinuję sobie komiksy sprzed '89. Swojej kolekcji dobrych kilka lat temu pozbyłem się, a szkoda.... teraz by się przydały, ale cóż.... i tak będzie trza dać radę.

Jeszcze raz dzięki za pomoc! Jak tylko wpadniecie na jakiś ślad, który mógłby mi być pomocny to piszcie.... każda pomoc się przyda.

PEACE
Aha i jeszcze jedno:) Nic dziwnego, że Szarota Pawel nie miał problemu z cenzurą.... z całym szacunkiem dla autora, ale Kleksy nie należą do jakiś szczególnie wyszukanych komixów Wink

[empro]

Szarota Pawel nie miał problemu z cenzurą.... z całym szacunkiem dla autora

Szarlota Pawel, jak samo imi.ę wskazuje nawet, nie jest autorem, tylko autorką....
 

z chęcią bym pisał o wpływie władz na proces twórczy artystów komiksowych (oooo!!! nawet nieżle to brzmi.... hehe).

wydaję, mi się, że w takim wypadku, powinieneś szukać "u źródła" czyli u samych autorów, a to na pewno nie będzie proste i łatwe Smile więc sie dobrze zastanów,

proszę nie pisać kilku postów pod rząd. używajcie klawisza "edit". gil

[Łamignat]

Łatwe może nie ale z niektórymi autorami dasz radę porozmawiać (chociaż mailowo).
Sam osobiście znam Pana Baranowskiego i myślę , że z nim nie miałbyś kłopotów i  powiedziałby, Ci jakie wpływy na komiks próbowała wywrzeć tamtejsza władza.
Co do Pani Szarloty to szanuję Twoje zdanie na temat jej twórczości , ale musisz pamiętać ,że przez bardzo długi czas współpracowała ona ze Światem Młodych i rysowała komiksy dla młodzieży (choć z tego co wiem były nawet erotyczne opowieści wykonane jej kreską).
Komiksy Pani Szarloty są zatem skierowane do nieco młodszej publiczności, choć powiem szczerze , że sam z sentymentem czasem po nie sięgam i zaczytuję się o przygodach kleksa
pozdrawiam

[tranway]

Jeżeli temat zostanie zatwierdzony przez mojego seminarzystę, to i postaram się skontaktować z samymi autorami, ale nie zapominajmy, że magisterka to przede wszystkim bibliografia - mógłbym napisać pracę godną Pulitzera i Nobla    a bez obszernej bibliografii byłaby wtopa, więc najpierw szukam xiążek/artykułow na temat....

A jeśli chodzi o Panią Szarlote to nie oceniam Jej jako artystki, bo jak sam Łamignat wspomniałeś wachlarz tematyczny Jej prac jest o wiele szerszy niż same Kleksy. Po prostu stwierdzam, że te komixy nie należą do jakiś specjalnie wyszukanych.... no i nie mam w stosunku do nich Twojego sentymentu (już wtedy wolałem inną tematykę komixów), co nie pozwala mi na nie patrzeć przez pryzmat "lat młodzieńczych".

PEACE

[Charlie_Cherry]

Hi.

Ja piszę o potoczności w komiksie tzn. bardziej o języku potocznym ale nawiązania do "rzeczywistości" też się w tym zmieszczą.

Jesteś z Bydgoszczy? Miasto o wielkich tradycjach komiksowych. Uwzględnij to w swojej pracy.

Co do autorów - większość z nich jest w pełni namierzalna. Jeśli nie od razu to przez kogoś kto może znać itd. Ja tą drogą (czyli tylko przez internet) wymieniłem maile z kilkunastoma twórcami komiksu. Warto spróbować.

Co pani Szaroty Pawel - i ja się wypowiem... Artystka dla mnie zacna, w końcu nie każdy i nie codziennie tworzy tak charakterystyczną postać jak Kleks. A cenzura ją nie gnębiła, gdyż tworzyła już w lżejszych czasach, no i nie przejmowała się nią specjalnie. Sięgnij po komiks "Kubuś Piekielny" - był w świecie młodych i chyba takim pisemku "My" - super pismo. Były też dwa albumiki - chyba, że coś ostatnio wznowiono. "Kubuś Piekielny" przedstawia przygody młodego chłopaka i dziewczyny w nowo oddanym blokowisku - niekiedy bardzo podobne do Alternatyw 4. Świetna rzecz, gdyż w bardzo przystępny sposób dla dziecie (i starszych) ukazuje ówczesne, przyziemne problemy egzystencji - wybrakowane mieszkania (albo mieszkanie w trójkę w kawalerce, "maluch" jako szczyt marzeń, problemy finansowe, hydraulik jako niemal boska profesja (i do tego "inżynier"). Przykład dialogu - mówi mała Malwina - "tata ma chody w spółdzielni. Więc obcięto część waszego metrażu, dodano kawałek
korzytarza i..", jej mama - "cyt, Malwino, mówisz za dużo".

Komiksów poszukaj na aukcjach oraz w antykwariatach - szczególnie tych literackich, na ogół sami nie wiedzą co mają... Lub pojedź do Warszawy, blisko ronda ONZ jest taki mały, ale potężnie zaopatrzony antykwariat komiksowy - świetnie się można dogadać z właścicielem, zwłaszcza przy większych ilościach komiksów.

Powodzenia!

Charlie

[schabla]

Bardzo przekrojowo traktuje o komiksie w PRLu "Krótka historia sztuki komiksu w Polsce" Obremskiego. W zasadzie wszystko, czego potrzebujesz do swej pracy jest tam ujęte, choć nie zawsze w sposób szczegółowy. No i autor pochodzi z Bydgoszczy;) Powodzenia!

[tranway]

Panowie!

Szukam kontaktu do autorów komixów sprzed '89 (choć i do dziś mogą tworzyć ofcoz    ). Jak na razie mam nr. telefonów/mail'e do J. Christy, T. Baranowskiego, Szarloty Pawel i Papcia Chmiela. Co prawda nie są te "kontakty" potwierdzone (dopiero dziś je otrzymałem i nie miałem kiedy ich sprawdzić), ale mam nadzieję, że będą ok. A tymczasem jeżeli Ktoś z Was ma jakieś nr. kontaktowe/mail'e, którymi może się podzielić to będę wdzięczny. Mogą być również te, który już mam - chociaż je potwierdzę   .

Pozdrawiam wszystkich!
Aha... dzięki Wam wszystkim za dotychczasową pomoc. Naprawdę pomogła/pomoże.

PEACE

[tranway]

Witam Wszystkich  

Dawno się nie odzywałem W końcu mam uszczegółowiony temat pracy magisterskiej. Różni się od zamierzonego na początku i został zawężony do "jednego" komiksu....
Roboczy tytuł brzmi "Komiksowa nowomowa w "Kapitanie Żbiku"" czyli w jaki sposób "Kapitan Żbik" ukazywał rzeczywistość postulowaną przez komunistyczne władze, która to rzeczywistość bardzo często szalenie (hmmm.... to chyba nawet dobre słowo ) odbiegała od tej "szarej codzienności" PRL'u.
Jeżeli macie jakieś pomysły, uwagi, wskazówki... książki pośrednio/ bezpośrednio o tym traktujące będę wielce wdzięczny.

Aha jest jeszcze jedna sprawa. Zapewne w AQQ był (nie)jeden artykuł dotyczący najpopularniejszego polskiego milicjanta, a niezbyt wierzę bym był w stanie dostać je w bibliotekach. Dlatego moje pytanie - prośba. Jeżeli Ktoś ma numery AQQ, w których są artykuły o Żbiku to czy mógłby się ze mną skontaktować ( tranway@tlen.pl )?

Tymczasem pozdrawiam wszystkich,

PEACE  

[Tiall]

kolega timof prosił, żebym przekazał, że w planowaniu przedsięwzięcia wykazałeś się "totalnym brakiem znajomości tematu", ponieważ teraz to musisz usiąść i dokonać naprawdę szczegółowej analizy "Żbika", żeby na pracę magisterską w tym temacie wyciągnąć

a teksty:
aqq nr 2(14)/97 str. 30
aqq 3(21)/2000 str. 48-49
aqq 1(22)2001 str. 49
aqq 2(23)2001 str. 50
aqq 4(25)2001 str. 47
aqq 1(29)2003 str. 45-46

niektóre z tych tekstów to odsyłacze do prac magisterskich na podobne tematy pisanych w Polsce, więc nie nastawiaj się na wielką pomoc

[tranway]

 No cóż.... gdybym chciał wybrać temat zupełnie nie wymagający ode mnie wysiłku to wybrałbym rok temu inne seminarium, ale wolę pisać na temat ciekawy, a że będzie trzeba trochę przysiąść to po 1. dla mnie osobiście to niezła "zabawa" wyszukiwać w Żbiku (i nie tylko) komunistycnych elementów tak popularnych w twórczości tamtych lat - w przypadku Żbika to nie tylko przeszukiwać będę płaszczyznę tekstu, ale i oczywiście rysunek oraz listy "Drodzy Czytelnicy", a po 2. każdy nieść swój krzyż musi, więc nie ma co narzekać

Co do mojej "ignorancji" w temacie to nigdy nie stwierdziłem, że jestem znawcą (może za półtora roku będę choć w jednym temacie    ), gdyż gdybym takim był to nie zwracałbym się z pomocą na te forum.... szkoda, że "kolega timof" szybciej nie był skłonny do pomocy.... kto wie jaki wtedy powstałby temat (hmmmm.....).

A jeśli chodzi o bibliografię i jej kompletowanie to już teraz widzę, że znaczna część książek nie będzie bezpośrednio dotyczyć wogóle komiksu. Jednym z głównych elementów bibliografii jest "Polska powieść milicyjna" i "Czytelnik ubezwłasnowolniony" S. Barańczaka. Zastanawiam się ostatnio także nad tekstami o filmie/serialu milicyjnym, żeby komiks przedstawić na szerszym spektrum zjawisk kulturowych..... ale to wyjdzie w trakcie "badań".

No i co do tematu (który nadal jest roboczy) to powtarzam zawsze sobie słowa mojego seminarzysty, który mówi, że wstęp pracy piszę się dlatego na końcu, gdyż dopiero po napisaniu praktycznie całej pracy będę wiedział o czym właściwie napisałem  

I tym optymistycznym akcentem kończę na ten czas, wyczekując ze zniecierpliwieniem nowych postów i dni, żeby zobaczyć o czym to właściwie napisze tę magisterkę  

PEACE