Sama byłam ciekawa, poszukałam trochę i okazało sie, że niejaki Avogadro wcale nie policzył ilości atomów w molu substancji, a li tylko postawił hipotezę stałej ilości atomów w molu, nie podając, jak to policzyć.
I dlatego też w literaturze niemieckiej używa się określenia "liczba Loschmidta", bo to on podał pierwszą receptę (z lepkości cieczy).
A oto co jeszcze znalazłam (nie wiem, czy to ci coś więcej i dokładniej wyjaśni):
"Pierwsze oszacowania liczby Avogadra pojawiły się już po śmierci Avogadra (zmarł on w 1856 roku). Amadeo Avogadro nie miał nawet pojęcia jakiego rzędu jest liczba atomów na przykład w 1 gramie tlenu (pojęcie mola nie było wówczas stosowane), choć zapewne znając teorię atomistyczną wiedział, że liczba ta musi być niezwykle duża.
Początkowo liczbę Avogadra szacowano na podstawie pomiarów fizykochemicznych. W 1865 roku Loschmidt korzystając z gęstości cieczy, teorii kinetycznej gazów i ich lepkości oszacował z grubsza rozmiar cząsteczek a zatem ich liczbę w 1 cm3 gazu. Stąd już krok do liczby Avogadra (wystarczy otrzymaną wartość pomnożyć przez objętość molową gazu). Później zastosowano lepsze przybliżenia oparte na pomiarach szybkości sedymentacji (osadzania) cząsteczek koloidalnych.
Wreszcie z początkiem XX w. Mulliken wykorzystując prostszy pojęciowo eksperyment, polegający na pomiarze powierzchni utworzonej z kropli oleju umieszczonej na powierzchni wody (w granicznym przypadku tworzy się wówczas warstwa jednocząsteczkowa), otrzymał o wiele dokładniejsze szacunki, stosowane przez dziesięciolecia.
Wraz z wynalezieniem rentgenografii możliwe stało się obliczenie liczby Avogadra z pomiarów wielkości komórki elementarnej w krysztale (wolnym od defektów strukturalnych). W tym celu niezbędna jest znajomość gęstości kryształu i względnej masy atomowej (obecnie najdokładniejsze masy jonów uzyskuje się w pułapkach jonowych - w bardzo jednorodnych polach: elektrycznym i magnetycznym). W metodzie powyższej stosuje się przede wszystkim krzem, ze względu na możliwość otrzymania wolnych od defektów, czystych kryształów.
Współcześnie liczby Avogadra nie wyznacza się bezpośrednio z eksperymentu. Stanowi ona element całego zbioru stałych fizycznych najlepiej dopasowanych do wielu różnych pomiarów fizycznych i chemicznych."
Tu jest kilka wzorów:
http://lab.pap.edu.pl/~zs/wystawy/droga/avogad.htmlA tak dla ciekawostki to hrabia Lorenzo Romano Amadeo Carlo Avogadro był z wykształcenia doktorem prawa kościelnego :giggle: